روغن مایع جزو لاینفک انواع شیرینی‌ها، غذاها و سالادها است و شما بدون استفاده از آن نمی‌توانید یک غذای خوش‌عطر و طعم تهیه کنید. روغن‌های مایع انواع مختلفی دارند و از گیاهان مختلفی گرفته می‌شوند. بر همین اساس هم ترکیبات این روغن‌ها با توجه به نوع آن تفاوت پیدا می‌کند و شما می‌توانید براساس ذائقه خود مناسب‌ترین گزینه را خریداری و مصرف کنید. با ما همراه باشید تا اطلاعاتی مفید در رابطه با انواع روغن‌های مایع را به شما بدهیم.
روغن مایع چیست؟
روغن مایع یکی از محبوب‌ترین روغن‌هایی است که در بازار وجود دارد و عموماً از آن در منازل، رستوران‌ها و کافه‌ها‌برای آشپزی و تهیه انواع سالاد استفاده می‌شود. روغن‌های مایع از گیاهان و دانه‌های مختلفی مانند آفتابگردان، ذرت، زیتون و … تهیه می‌شود. روغن این دانه‌های روغنی طی فرایند صنعتی مخصوصی تصفیه و در نهایت به روغن نباتی تبدیل می‌شوند و می‌توان گفت همین گیاهی‌بودن این روغن‌ها باعث شده است ویتامین‌ها و مواد معدنی موجود در ترکیبات روغن مایع برای بدن بسیار مفید باشند.
انواع روغن مایع
همان‌طور که گفتیم، این روغن‌ها از گیاهان و دانه‌های مختلفی گرفته می‌شود که هر کدام خواص مخصوص‌به‌خود را دارند و می‌توانند موجب افزایش ارزش غذایی دریافتی روزانه‌تان شوند. انواع روغن مایع عبارت‌اند از:
روغن آفتابگردان
پرطرفدارترین و رایج‌‌ترین روغن جهت تهیه انواع غذاها روغن آفتابگردان است که به‌دلیل بو و طعم مطبوعش در سرتاسر جهان محبوبیت خاصی دارد. درصد بالای امگا ۶ و امگا ۹ این روغن، سبب تبدیل‌شدن روغن آفتابگردان به لازم‌ترین ماده اولیه غذاهایی که برای کودکان طبخ می‌شود، شده است. علاوه‌براین وجود انواع ویتامین‌های A، E و D در این روغن نه‌تنها باعث شده است روغن آفتابگردان به ماده غذایی مهمی برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی تبدیل شود، بلکه استفاده از آن را در رژیم غذایی روزانه واجب می‌کند.
روغن کنجد
روغن کنجد یکی دیگر از روغن‌های گیاهی محبوب به شمار می‌رود که طی فرایندی از دانه کنجد تهیه می‌شود. دانه کنجد از قدیم‌الایام به‌عنوان یک طعم‌دهنده قوی در بسیاری از غذاها و شیرینی‌ها استفاده می‌شده است و امروزه نیز استفاده از روغن دانه کنجد در برنامه غذایی از جهات مختلفی واجب تلقی می‌شود. جالب است بدانید بیش‌از ۸۵درصد مجموع اسیدهای چرب روغن کنجد از نوع اسیدهای غیراشباع است و به‌همین‌علت روغن این دانه در دمای اتاق به‌شکل مایع باقی می‌ماند. از خواص فوق‌العاده روغن کنجد می‌توان به خاصیت ضدالتهابی آن اشاره کرد که درد و ورم مفاصل را کاهش می‌دهد و موجب تقویت استخوان‌ها می‌شود.
روغن زیتون
امکان ندارد برای یک بار هم که شده روغن زیتون را مصرف نکرده باشید! این روغن یکی از پرخاصیت‌ترین روغن‌های مایع است که در تهیه و پخت انواع غذاها، سالادها و شیرینی‌ها نقش اساسی ایفا می‌کند. نکته جالب در رابطه با روغن زیتون این است که این روغن با ذائقه بیشتر ایرانی‌ها جور است و با طعم بی‌نظیرش، خاصیت و طعم د عطر فوق‌العاده‌ای به انواع غذاها می‌بخشد. علاوه‌براین از زیتون و روغن آن در طب گیاهی جهت درمان بیماری‌هایی مانند آلزایمر، ناراحتی‌های قلبی و عروقی و مشکلات مربوط به پوست و مو استفاده می‌شود.
روغن ذرت
ذرت نیز مانند دیگر دانه‌هایی که پیش‌از این معرفی شد، دارای روغن بسیار و البته خواص گوناگونی است و به‌همین ترتیب روغن آن هم مورد توجه تولیدکنندگان روغن واقع می‌شود. جالب است بدانید طبق آمار، سرانه مصرف روغن ذرت در پخت‌وپز بالاتر از سایر روغن‌های‌مایع است! از روغن ذرت می‌توان در تهیه انواع غذاها و سالادها و البته سرخ‌کردن مواد غذایی مختلف استفاده کرد. نقطه دود و حرارت بالای این روغن به شما اجازه خواهد داد تا بدون نگرانی از کاهش ویتامین‌ها و مواد مغذی این روغن در درجه حرارت بالا، از آن برای سرخ‌کردن هر ماده غذایی که دوست دارید، استفاده کنید.
روغن تخم کدو
روغن تخم کدو که از دانه‌های کدو تنبل استخراج می‌شود یکی از خاص‌ترین روغن‌های مایع بازار و مملو از مواد مغذی و آنتی‌اکسیدان‌های فراوان است و از آن نه‌تنها برای پخت‌وپز، بلکه برای درمان بسیاری از بیماری‌ها استفاده می‌شود. اسیدهای چرب اشباع‌شده و غیراشباع این روغن مانند اسید اولئیک و اسید لینولئیک، عملکرد اعضای بدن را بهبود می‌بخشد و استرول‌های گیاهی و کاروتنوئید‌های آن خواص بی‌نظیری برای بدن دارند.
بررسی ترکیبات روغن مایع
روغن‌های مایع از انواع اسیدهای چرب تشکیل می‌شوند و همین ترکیبات متفاوت اسیدهای چرب در ساختار تری‌گلیسیریدی روغن‌ها، موجب تفاوت میان چربی آن‌ها می‌شود. این اسیدها می‌توانند اشباع‌شده و غیراشباع باشند. ترکیبات این روغن‌ها با توجه به نوع دانه‌ای که روغن از آن‌ها گرفته شده، متفاوت است و وجه مشترک همه آن‌ها ویتامین‌ها، مواد معدنی و انواع آنتی‌اکسیدان‌هایی است که درون این دانه‌های گیاهی قرار دارد.
میزان کالری روغن مایع
میزان کالری روغن مایع مسئله‌ای است که برای بسیاری از افراد خصوصاً کسانی که در دوره رژیم قرار دارند، اهمیت پیدا می‌کند. در پاسخ باید بگوییم کالری انواع روغن‌های گیاهی مایع بسیار به یکدیگر نزدیک است و البته وجودشان برای هر نوع غذا و سالادی چه از نظر طعم و چه از نظر خواص، نیاز است. کالری روغن آفتابگردان، زیتون و ذرت درست به یک اندازه هستند و یک قاشق غذاخوری از این روغن‌ها دارای ۱۲۰ کالری خواهد بود. یک قاشق سوپ‌خوری روغن دانه تخم کدو نیز ۹۰ کالری دارد. در این بین روغن کنجد با ۵۲ کالری در هر قاشق غذاخوری رتبه اول این لیست را به خود اختصاص می‌دهد و اگر قصد کاهش وزن دارید، بهتر است از این روغن در رژیم غذایی‌تان استفاده کنید.
نحوه انتخاب روغن مایع مناسب
انتخاب روغن مناسب به سلیقه و البته ترکیبات روغن موردنظرتان بستگی دارد. بااین‌حال می‌توانید براساس فاکتورهایی مانند نقطه دود، پالم، تراریخته‌بودن یا نبودن و نوع بسته‌بندی محصول روغن موردنظر و مناسب پخت‌وپز برای منزل خود را انتخاب کنید.
- نقطه دود بالا امکان استفاده به‌عنوان روغن سرخ‌کردنی را به شما می‌دهد و روغن ذرت از این نظر بهترین گزینه است.
- روغن‌های حاوی پالم نیز تاریخ مصرف بیشتری دارند و عموماً برای سرخ‌کردن هم مناسب‌اند؛ اما ناسالم‌تر از روغن‌هایی هستند که پالم ندارند.
- تراریخته‌بودن یا نبودن روغن هم بسیار مهم است و اگر مسئله مصرف محصولاتی که دستکاری ژنتیکی شده‌اند برایتان مهم است (که البته این مسئله بسیار مهم است)، می‌توانید روغن‌های غیرتراریخته را خریداری کنید.
- همچنین توصیه می‌کنیم سراغ محصولاتی بروید که بسته‌بندی حرفه‌ای دارند و کلیه اطلاعات لازم روی بدنه آن‌ها درج شده است.
خواص روغن مایع در پخت‌وپز
استفاده از روغن مایع در پخت‌وپز نه‌تنها غذایتان را خوش‌عطر و بو می‌کند، بلکه خواص فوق‌العاده‌ای هم به آن می‌بخشد. با توجه به نوع روغنی که انتخاب می‌کنید، می‌توانید از خواص آن‌ها مانند کاهش کلسترول خون، وجود انواع ویتامین‌های A، E و D، آهن و آنتی‌اکسیدان‌ها بهره ببرید.
سخن پایانی
ترکیبات روغن مایع با توجه به دانه‌ای که روغن از آن تهیه می‌شود، متفاوت است. چیزی که واضح است این است که تمام روغن‌های مایع به‌دلیل گیاهی بودنشان خواص فوق‌العاده‌ای دارند و شما باید حتماً مصرف آن‌ها را در رژیم غذایی روزانه‌تان بگنجانید؛ اما فراموش نکنید که روغنی که برای سرخ‌کردن مواد غذایی انتخاب می‌کنید باید مناسب سرخ‌کردن باشد.
