همه‌ی انسان ها در مقاطعی از زندگی خود با استرس و فشار زیادی رو به رو هستند، این استرس و فشار میتواند ناشی از فشارهای کاری در جامعه، یک بیماری سخت خانوادگی و از همه مهم‌تر مشکلات مالی باشد. موارد گفته شده ساده‌ترین مواردی هستند که از عوامل شکل‌گیری استرس در زندگی امروزه مردم است. بر اساس مطالعه‌ای که در آمریکا انجام شد، تقریبا نیمی از افراد روزانه با میزان استرس متوسط دست و پنجه نرم می‌کنند.
اما استرس همیشه بد نیست. تأثیر استرس بر بدن گاهی محرک انسان خواهد بود. این حس به شما کمک می‌کند نسبت به محیط پیرامون خود بیشتر آگاهی داشته باشید و بر روی بعضی از مسائل بیشتر تمرکز داشته باشید. داشتن تمرکز و آگاهی از جمله تأیر استرس بر بدن می‌باشد که به شما قدرت جسارت و انجام کارهای سخت را می‌دهد.
علت به وجود آمدن استرس چیست؟
تأثیر استرس(stress) بر بدن هر کس متفاوت است و در مواردی ممکن است چیزی که برای شما به شدت آزار دهنده است برای دوست شما اینگونه نباشد.
بدن نسبت به عوامل استرس زا معمولاً از خود واکنش‌های یکسانی انجام می‌دهد. تأثیر استرس بر بدن و نشانه‌های آن میتواند باعث بر هم خوردن هورمون‌های بدن، مشکلات تنفسی و قلبی-عروقی شود و همچنین میتواند سیستم عصبی بدن را دچار اختلال کند. به عنوان مثال در شرایط استرس ضربان قلب بالا می‌رود، تنفس به شماره می‌افتد و عرق کردن ناگهانی اتفاق می‌افتد.
از طرفی این علائم استرس(stress) به انسان ها کمک کرده تا در شرایطی که در محیط های طبیعی زندگی می‌کردند توانایی محافظت از خود را داشته باشند.
استرس خوب و محرک چیست؟
بعضی وقتا شما برای یک دوره کوتاه، استرس و فشار زیادی را روی خود حس می‌کنید مثل زمانی که برای یک کنفرانس آماده می‌شوید و برای صحبت در مقابل یک جمع نیاز به تمرکز دارید. در این حالت ممکن است کف دست‌های شما عرق کند و حتی از شکم خود صداهای عجیب بشنوید!
این یک نوع مثبت از استرس می‌باشد که به شما کمک می‌کند در برابر جمع، توانایی خود را برای ارائه مسائل از دست ندهید. در این شرایط شاید بدن شما فشار و استرس سخت و زیادی تحمل کند.
تأثیر استرس(stress) بر بدن و افزایش فشار روحی
استرس بد چگونه به سراغ ما می‌آید؟
گاهی احساسات منفی می‌توانند بسیار استرس زا باشند. در این شرایط شما نگران، عصبی، ترسیده و نا امید هستید. این نوع استرس اصلا خوب نیست و در دراز مدت مشکلات بسیاری را برای افراد ایجاد می‌کند.
در حالی که استرس در افراد مختلف، با یکدیگر متفاوت است، دلایل زیادی وجود دارد که انسان دچار احساسات منفی شده و در نهایت شرایط استرسی را تجربه می‌کند:
- مورد آزار و اذیت قرار گرفتن
- سخت کار کردن
- از دست دادن موقعیت شغلی
- مشکلات ازدواج و یا روابط افراد
- جدایی و طلاق
- مرگ افراد نزدیک
- مشکلات خانوادگی
تأثیر استرس بر بدن در دراز مدت:
اگر استرس(stress) شما برای دراز مدت زمان ببرد و همچنان با شما همراه باشد، میتواند اثرات مخربی بر سلامت جسمی، روحی و عاطفی شما بگذارد مخصوصا اگر به نوع مزمن تبدیل شود. شما باید علائم این بیماری را بشناسید تا در برابر آن بتوانید مقاومت داشته باشید.
علائم جسمی استرس(stress) مزمن:
- سر درد
- اختلال در خواب و یا زیاد خوابیدن
- دردهای عضلانی و یا تنش در بدن
- مشکلات مربوط به جهاز هاضمه
- تغییر روابط جنسی در زندگی مشترک
- فشار خون بالا
علائم روحی استرس(stress) مزمن:
- احساس ناتوانی در انجام کارها
- اضطراب و نگرانی
- بی‌قراری
- کمبود انگیزه
- بد اخلاقی
- غم و اندوه همراه با افسردگی
در برابر استرس(stress) بیش از حد چه اقداماتی انجام دهیم:
گاهی اوقات استرس(stress) داشتن بیش از حد بر روی کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد. در این مواقع اگر فکر می‌کنید خودتان توانایی مقابله با آن را ندارید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. با پزشک معالج خود صحبت کنید، مشکلات و ناراحتی‌های خود را با او در میان بگذارید تا تشخیص دهد چه مواردی بر روی شما تأثیر گذاشته است. برخی پزشکان شما را به متخصصین روان‌شناس معرفی می‌کنند تا در این مسیر سخت موفق شوید.
سایر علائم استرسی بیش از حد شامل علائم زیر هستند:
- حملات عصبی وحشت زده
- نگرانی در تمام طول روز
- احساس تحت فشار مداوم بودن
- خوردن دارو برای کنترل فشار
- پرخوری
- سیگار کشیدن
- افسردگی
- دوری از جمع‌های خانوادگی
علائم و تأثیر استرس بر بدن:
استرس بر همه ما تأثیر می‌گذارد. این علائم در سنین مختلف بین افراد متفاوت است. برای مثال در بین کودکان که به تازگی به مدرسه و یا مهد کودک می‌روند، استرس و فشار نظم و انضباط را میتوان حس کرد. در زمان‌های شلوغ کاری، زمان مدیریت امور مالی و در هنگام مواجه شدن با روابط چالش برانگیز استرس را میتوان حس کرد. استرس و فشار همه جا وجود دارد. مقدار کم آن عادی، مقدار متوسط آن کمک کننده و گذشتن این حد میتواند ضررهای روحی و روانی و حتی جسمانس شدیدی داشته باشد.
اولین مرحله برای کنترل استرس شناخت علائم آن است. اغلب ما در اولین مراحل استرس متوجه نمی‌شویم که دچار این بیماری شده‌ایم تا زمانی که بیماری شدید شده و به ما آسیب وارد می‌کند.
تأثیر استرس در دراز مدت چیست؟
- مشکلات ذهنی مثل: افسردگی، اضطراب و اختلالات شخصیتی
- مشکلات قلبی-عروقی، فشار خون بالا، ضربان غیر نرمال قلب، حملات قلبی و سکته مغزی
- چاقی و سایر اختلالات غذایی
- مشکلات قاعدگی زنان
- مشکلات جنسی شامل: زود انزالی در مردان و از دست دادن میل جنسی در زنان
- مشکلات پوست و مو، مانند آکنه، اگزما و ریزش دائمی مو
- مشکلات دستگاه گوارش مانند: التهاب و ورم معده، کولیت زخمی و روده بزرگ تحریک پذیر
مواد غذایی برای بهبود استرس:
زمانی که دچار استرس می‌شوید به جای خوردن غذاهای پر کالری و بی خاصت از مواد غذایی زیر به عنوان بشقاب رژیمی استفاده کنید:
نوشیدنی های گرم بر کاهش استرس تأثیر دارند
۱- نوشیدن چای و دمنوش‌های گیاهی به تقویت احساس گرما و آرامش کمک می‌کند:
گاهی اوقات نوشیدن و خوردن بعضی مواد غذایی باعث ایجاد حس آرامش و بهبود استرس می‌شود. نوشیدن یک فنجان چای گرم به کاهش احساس استرس و حفظ خونسردی کمک می‌کند. صرف نظر از طعم و عطر نوشیدنی‌ها، گرمای ملایم نوشیدنی‌ها آرام بخش است. اما بر اساس تحقیقات اسطوخودوس و بابونه دارای خاصیت آرامش بخش هستند.
یک فنجان چای سبز دم کرده حاوی ۲۵ تا ۲۹ میلی‌گرم کافئین و یک فنجان قهوه ۹۵ تا ۱۶۵ میلی‌گرم کافئین دارد. بنابراین چای سبز به عنوان تسکین دهنده بهتری میتواند مورد استفاده باشد.
۲- شکلات تلخ منبع سرشار از آنتی اکسیدان:
برای کاهش تأثیر استرس بر بدن میتوانید شکلات تلخ و یا سیاه را در برنامه غذایی خود قرار دهید. شکلات سیاه و تلخ به دو روش میتواند بر بهبود استرس شما تأثیر داشته باشد. از طریق آزادسازی مواد شیمیایی خاص و یا تأثیر بر عواطف و احساسات. شکلات تلخ سرشار از آنتی اکسیدان است که میتواند به کاهش میزان استرس با کنترل هورمون کمک کند. خوردن 40 گرم شکلات تلخ در هفته به شما کمک می‌کند که سطح استرس خود را کنترل کنید. اما در خوردن شکلات تلخ هم نباید زیاده‌روی کنید.
۳- غلات سبوس‌دار راهی برای کنترل استرس:
طبق مطالعات کربوهیدرات میتواند سطح سروتونین بدن را به طور موقت افزایش دهد که باعث بهبود خلق و خو و کاهش استرس می‌شود. بعد از افزایش سطح میزان سروتونین، افرادی که تحت استرس شدید هستند تا حدی زیادی احساس آرامش می‌کنند و تمرکز بهتری برای انجام زندگی روزمره دارند. در هنگام مصرف کربوهیدرات‌ها بهترین آنها را از لحاظ تغذیه‌ای مثل سیب‌زمینی و غلات کامل انتخاب کنید و کربوهیدرات‌های ساده مثل کوکی‌ها، کیک و کربوهیدرات‌هایی سفید مثل ماکارونی و نان سفید را کمتر مصرف کنید.
۴- ماهی یکی از بهترین منابع تقویت برای قلب:
با اضافه کردن ماهی به برنامه غذایی خود از بیماری قلبی پیشگیری کرده و استرس را نابود کنید. ماهی‌های چرب یکی از بهترین گزینه‌ها برای سلامت قلب به شمار می‌آیند و امگا ۳ موجود در آنها میتواند به کاهش میزان افسردگی کمک کند. ماهی‌های چرب مثل تن، سالمون، شاه ماهی، ماهی خال دار، ساردین و قزل آلای دریاچه می‌باشند.
۵- یک لیوان شیر گرم باعث خواب بهتر و مدیریت استرس می‌شود:
از گذشته‌های دور تا امروز نوشیدن شیر گرم به عنوان یک درمان خانگی محسوب شده است. شیر گرم میتواند بر آرامش بدن مؤثر بوده و همچنین از نظر روانی باعث بهبود فعالیت مغز و بهبود استرس شود. غذاهای سرشار از کلسیم بخش اساسی و مهم یک رژیم غذایی برای حفظ سلامت استخوان‌ها به شمار می‌آیند. اما بر اساس مقالات منتشر شده در مجله تحقیقات و سلامتی در سال 2012 بنام Nutrition Research and Practice کلسیم نقش مؤثری در کاهش میزان افسردگی دارد.
خواص مرکبات و تأثیر آن بر کاهش استرس
۶- مرکبات و توت فرنگی دارای ویتامین C به کاهش استرس کمک می‌کند:
بر اساس مطالعات انجام شده سطح بالای ویتامین C به کم شدن و بهبود استرس کمک می‌کند.
