سینوزیت یکی از بیماری‌های معروف است که در آن حفره‌های داخلی بینی یا سینوس‌ها ملتهب و متورم می‌شود. زمانی که بیماری سینوزیت حاد باشد، تنفس از طریق بینی دشوار می‌شود. نشانه‌های بروز حاد سینوزیت را در اطراف چشم‌ها و صورت میتوان با تورم شدید پیدا کرد. گاهی این تورم با درد همراه است.
علت بیماری سینوزیت در فصل‌های سرد سال بیشتر سرماخوردگی است، البته سرماخوردگی در فصول دیگر سال هم اتفاق می‌افتد. دیگر علت بیماری سینوزیت عفونت‌های باکتریایی هستند که در اکثر موارد بین یک هفته تا ۱۰ روز و با درمان‌های خانگی بهبود میابد. بیماری سینوزیت در صورتی که با معالجات پزشک بیش از ۱۲ هفته ادامه دار بشود به سینوزیت مزمن تبدیل می‌شود.
علائم بیماری سینوزیت:
برخی از علائم سینوزیت به شرح زیر هستند:
- ترشحات زیاد، زرد مایل به سبز از طریق بینی یا پشت گلو
- انسداد و گرفتگی بینی، که باعث ایجاد مشکل در تنفس شما می‌شود.
- درد، حساسیت و ایجاد تورم در اطراف چشم، گونه‌ها، بینی یا پیشانی که در هنگام خم شدن سر بدتر می‌شود.
یکی از نشانه‌های سینوزیت درد در حفره‌های سینوسی می‌باشد.
سایر علائم و نشانه:
- احساس فشار در ناحیه گوش
- سر درد
- درد در فک و دندان‌ها
- تغییر کردن و از بین رفتن حس بویایی
- سرفه
- مشکلات تنفسی
- خستگی
- تب
بیشتر افرادی که دچار بیماری سینوزیت حاد هستند نیاز نیست به پزشک مراجه داشته باشند. در صورت داشتن علائم زیر با پزشک ارتباط داشته باشید و از او راهکارهای درمانی بخواهید:
- ادامه دار شدن علائم بیش‌از یک هفته یا بیشتر
- علائمی که به ظاهر بدتر شده‌اند
- تب مداوم
- داشتن سابقه سینوزیت مزمن و دائمی
در صورتی که علائمی دارید که نشان دهنده عفونت بالا است حتما به پزشک مراجعه کنید:
- درد و تورم شدید در اطراف چشم
- تب بالا
- گیجی
- دوبینی یا تغییر دید
- گرفتگی گردن
علت بیماری سینوزیت:
در بیشتر موارد سینوزیت به علت سرماخوردگی اتفاق می‌افتد که یک عامل ویروسی است. در بعضی موارد عفونت‌هایی باکتریایی هم دیده می‌شود.
اگر علائم زیر را داشته باشید بیشتر در معرض ابتلا سینوزیت حاد قرار دارید:
از عوامل تأثیرگذار بر سینوزیت، آلرژی می‌باشد.
- حساسیت‌های آلرژيک که بر بدتر شدن شرایط بیماری سینوزیت تأثیر می‌گذارد.
- یک ناهنجاری در مسیر عبور هوا در بینی مثل پولیپ بینی ویا انحراف سپتوم بینی
- یک وضعیت پزشکی مانند فیبروز کیستیک یا اختلال در سیستم ایمنی بدن مثل ایدز
- قرار گرفتن در معرض دود سیگار و یا سیگار کشیدن که عامل بسیاری از بیماری‌ها مثل سرطان پروستات، سرطان روده، سرطان کبد و … می‌باشد.
عوارض بیماری سینوزیت:
بیماری سینوزیت حاد عوارض شایع زیادی ندارد و عوارض جدی آن نادر است. در صورتی که بیماری پیشرفت زیادی کرده باشد شامل عوارض زیر می‌باشد:
- سینوزیت مزمن: در صورتی که علائم و نشانه‌های بیماری سینوزیت حاد پیشرفت کند و بیش از ۱۲ هفته ادامه دار شود و به سینوزیت مزمن تبدیل شده است.
- مننژیت: دیگر علت بیماری سینوزیت عفونت مننژیت است که باعث التهاب غشاء و مایعات اطراف مغز و نخاع می‌شود.
- سایر عفونت‌ها: برخی از عفونت‌ها به استخوان‌ها و پوست سرایت کرده و بیماری‌هایی مثل پوکی استخوان را ایجاد می‌کند.
- مشکلات بینایی: اگر عفونت‌ها به چشم سرایت کند، اعصاب چشم را تحریک کرده و بینایی را تا حدی از بین می‌برد. در موارد حاد موجب کوری دائمی می‌شود.
بیماری سینوزیت چگونه تشخیص داده می‌شود؟
زمانی که پزشک معالج هنگام معاینه متوجه علائم خاصی در شما شود داخل حفره‌های بینی را با دستگاه مخصوص با دقت بیشتری بررسی می‌کند و در نهایت می‌تواند سینوزیت را با کمک معاینات بدنی تشخیص دهد. روش‌های دیگر از جمله موارد زیر هم برای تشخیص سینوزیت حاد مورد استفاده قرار می‌گیرند:
آندوسکوپی داخلی بینی:
یک لوله نازک انعطاف پذیر که دارای لامپ LED کوچک است را پزشک وارد بینی شما می‌کند تا بتواند داخل سینوسهای شما را ببنید.
تصویر برداری:
تصویر‌برداری سی‌تی‌اسکن تصویری از سینوس‌ها و حفرات داخلی نشان می‌دهد. این روش برای سینوزیت هایی که حاد نیستند زیاد توصیه نمی‌شود. اما در هر صورت مطالعات تصویری به یافتن ناهنجاری‌های زیادی کمک می‌کند.
نمونه برداری از بینی و سینوس‌ها:
در مواردی که بیماری پیشرفته نیست نیاز به آزمایش‌های خیلی پیچیده آزمایشگاهی وجود ندارد. اما در صورتی که بیماری رو به وخامت برود و شرایط بدتر شود از مخاط و سینوس‌ها نمونه‌برداری می‌شود و در محیط آزمایشگاهی کشت داده شده تا نوع باکتری را و عفونت شناخته شود.
آزمایش آلرژی بدن:
اگر پزشک تشخیص دهد که آلرژی موجب به وجود آمدن سینوزیت حاد شده است حتما تست آلرژي پوستی را تجویز می‌کند. این تست بسیار ساده و سریع بوده و به کمک آن تمام مواد آلرژی‌زا روی پوست امتحان می‌شود.
راه‌های درمانی برای بیماری سینوزیت چیست؟
بیشتر عوارض مربوط به بیماری سینوزیت به صورت خود به خودی بهبود می‌یابد. توصیه‌های پزشکی معمولا تنها مواردی هستند که برای کاهش علائم تجویز می‌شوند.
درمان‌هایی برای رفع علائم سینوزیت:
برخی از توصیه‌های پزشکی به شرح زیر است:
- شستشو با سرم نمکی: پزشکان توصیه میکنند که راه بینی و دهان خود را چند بار در روز با سرم نمکی شستشو دهید.
- داروهای سرکوب کننده: این داروها به صورت بدون نسخه در دسترس هستند، قرص‌ها، اسپری‌ها و سایر داروهایی که از جمله این سرکوب کننده‌ها هستند. فقط از بعضی داروهای ضد گرفتگی بینی استفاده کنید.
- مسکن‌های بدون نسخه: استامینوفن‌ها، ایپوپروفن‌ها و آسپرین‌ها
در هنگام استفاده از آسپرین‌ها به شدت دقت داشته باشید. کودکان و نوجوانانی که به بیماری آبله مرغان یا آنفلوآنزا مبتلا شده‌اند و بهبود یافته‌اند هرگز نباید آسپرین مصرف کنند. آسپرین بر این افراد اثر سوء گذاشته و موجب سندروم ریه می‌شود.
آنتی‌بیوتیک‌ها:
به طور معمول از آتی بیوتیک‌ها برای درمان سینوزیت استفاده نمی‌کنند. حتی اگر بیماری سینوزیت حاد شما به علت عفونت‌های باکتریایی باشد. با این حال اگر بیماری پیشرونده باشد نیاز به آنتی‌بیوتیک خواهد بود. اگر در مدت بیماری آنتی‌بیوتیک مصرف کردید، حتما بعد از تمام شدن دوران نقاهت و بهبودی مصرف داروها را تا آخر ادامه دهید و بدون تجویز پزشک هرگز داروها را قطع نکنید.
سبک زندگی و داروهای خانگی:
این توصیه‌های پزشکی خانگی به تسکین علائم سینوزیت کمک می‌کند:
استراحت‌های خانگی:
استراحت به بدن شما کمک می‌کند تا در برابر عفونت‌ها هر چه سریعتر بهبود یابید.
حفره‌های سینوسی خود را دائم مرطوب نگه‌دارید:
از بخور آب گرم استفاده کنید و حوله یا ملحفه را روی سر خود انداخته و تنفس کنید. در صورتی که دستگاه بخور ندارید، میتوانید از حمام آب گرم استفاده کنید. در حمام نفس عمیق بکشید، این کار به کاهش درد و تخلیه مخاط کمک می‌کند. منافذ بینی و مجاری تنفسی خود را با مایع مخصوص شستشو دهید.
مایعات زیاد بنوشید:
مایعات به رقیق شدن ناحیه گلو کمک می‌کند و مسدود بودن سینوس‌ها را کاهش می‌دهد. الکل را کمتر مصرف کنید، چرا که باعث بدتر شدن تورم بدن می‌شود.
این درمان‌های خانگی در ۹۰ درصد مواقع اثر مثبتی دارند، اما در صورتی که علائم رو به بهبود نبود و بیماری سینوزیت بدتر شد حتما با پزشک مشورت کنید و درمان صحیح را زودتر شروع کنید.
عفونت‌های سیونسی و بیماری سینوزیت:
برای جلوگیری از عفونت‌های سینوسی میتوانید از مواد غذایی زیر کمک بگیرید:
آناناس حفره های سینوسی را از عفونت پاکسازی می‌کند
آناناس بخورید:
آناناس سرشار از آنتی‌اکسیدان است، که ار غشاهای مخاطی ظریف در برابر صدمه حفاظت می‌کند. آناناس سینوسهای شما را از میکروب و عفونت‌ها پاکسازی می‌کند.
فلفل را به وعده‌های غذایی اضافه کنید:
فلفل‌ها میتوانند سینوس‌ها را از عفونت پاک کند. هنگامی که شما چیز گرم و تندی میخورید، ترشحات بینی و مخاطی که باعث انسداد راه تنفسی شما می‌شود را نرم کرده و به راحتی از مجاری تنفسی بینی خارج میکنند. این پدیده به علت ترکیب موجود در فلفل است که درد و التهاب را کاهش می‌دهد و سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کند.
از روغن نارگیل به عنوان مکمل استفاده کنید:
روغن نارگیل برای کاهش عفونت‌ها و همچنین کشتن ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها بسیار مؤثر است. روغن نارگیل را با یک قاشق از آن خارج کرده و مصرف کنید.
چگونه از بیماری سینوزیت پیشگیری کنیم:
اقدامات زیر را برای کاهش احتمال ابتلا به سینوزیت انجام دهید:
از قرار گرفتن در معرض عفونت‌ها دوری کنید:
سعی کنید از افرادی که سرماخوردگی دارند دوری کنید. دستان خود قبل و بعد از غذا را با آب و صابون بشویید.
آلرژی خود را کنترل کنید:
اگر به مواد خاصی آلرژی دارید حتما با پزشک خود مشورت کنید تا آلرژی را در حد امکان کاهش دهید.
از دود سیگار و هوای آلوده دوری کنید:
دود سیگار و سایر آلاینده‌ها مجاری تنفسی شما را تحریک کرده و به دنبال آن بیماری‌های ریوی را برای شما به همراه دارد. با استفاده از داروهایی که پزشک تجویز می‌کند به بهبود خود کمک کنید.
از دستگاه بخور سرد برای مرطوب کردن محیط استفاده کنید:
اگر در مناطق گرم و خشک زندگی می‌کنید، و یا فضا و هوای داخلی خانه خشک است از مرطوب کننده ها استفاده کنید، چرا که به جلوگیری از ابتلا به سینوزیت کمک می‌کند.
